Szampański wyrok TSUE
Na stronie Trybunału Sprawiedliwości UE opublikowany został ciekawy wyrok z 9 września 2021 r. w sprawie C‑783/19[1] Comité Interprofessionnel du Vin de Champagne (CIVC – organizacja zrzeszająca aktorów produkcji i handlu szampanem) przeciwko GB. Sprawa dotyczyła naruszenia prawa do chronionej nazwy pochodzenia (ChNP) „Champagne”.
Na wstępie należy wskazać, że prawo przewiduje ochronę niektórych nazw środków spożywczych, które pochodzą z określonego miejsca, regionu lub, w wyjątkowych przypadkach, kraju, gdzie odbywają się wszystkie etapy jego produkcji, a których jakość lub cechy charakterystyczne są w istotnej lub wyłącznej mierze zasługą tego szczególnego środowiska geograficznego, na które składają się czynniki naturalne i ludzkie. Nieco inne, bardziej szczegółowe wymogi dotyczą sektora win. W tym przypadku „nazwa pochodzenia” (ChNP) oznacza nazwę regionu, określonego miejsca lub, w szczególnych i należycie uzasadnionych przypadkach, państwa, która służy do opisu produktu spełniającego następujące warunki:
- jakość i właściwości produktu są zasadniczo lub wyłącznie związane ze szczególnym środowiskiem geograficznym z właściwymi dla niego czynnikami przyrodniczymi oraz ludzkimi;
- winogrona, z których produkt jest produkowany, pochodzą wyłącznie z tego obszaru geograficznego;
- jego produkcja odbywa się na tym obszarze geograficznym; oraz
- produkt otrzymywany jest z odmian winorośli należących do Vitis vinifera.
Jedną z takich nazw pochodzenia jest stwierdzenie „Champagne” zarezerwowane dla wina musującego z francuskiej Szampanii. Co warto zaznaczyć z nazwą „szampan” w powszechnym rozumieniu kojarzy się pewna jakość i luksus, które powinny być przypisane jedynie do produktów spożywczych zapewniających najwyższe standardy. Tymczasem wiele podmiotów mając świadomość skojarzeń dla przeciętnego konsumenta próbuje korzystać z chronionej nazwy pochodzenia w celu promowania swoich towarów i usług. Taka też sytuacja była przedmiotem sprawy, w której pytanie prejudycjalne zostało skierowane do TSUE.
Przedmiotowa sprawa dotyczyła GB, czyli podmiotu posiadającego bary z przekąskami w Hiszpanii o nazwie „CHAMPANILLO”. Warto też wspomnieć, że w oznaczeniu barów wykorzystywana była grafika przedstawiająca dwa uderzające w siebie kieliszki wypełnione napojem musującym. Co ciekawe, hiszpański urząd patentów i znaków towarowych dwukrotnie, po interwencji CIVC, odmówił rejestracji logo „CHAMPANILLO” jako znaku towarowego ze względu na naruszenie chronionej nazwy pochodzenia. Ponadto GB wprowadzał do obrotu napój musujący o nazwie „Champanillo”, ale zaprzestał jego wprowadzania do obrotu na wniosek Comité Interprofessionnel du Vin de Champagne. To jednakże nie wstrzymało CIVC przed wniesieniem do sądu gospodarczego w Barcelonie (Hiszpania) powództwa domagając się nakazania GB zaprzestania używania tego oznaczenia również w portalach społecznościowych (Instagram i Facebook), a także wycofania z rynku i Internetu wszelkich znaków oraz dokumentów reklamowych lub handlowych, na których widnieje rzeczone oznaczenie, w tym usunięcia nazwy domeny „champanillo.es”. Sąd pierwszej instancji nie podzielił stanowisko obrońców szampana i stwierdził, że
używanie oznaczenia CHAMPANILLO jako nazwy handlowej lokali przeznaczonych na działalność gastronomiczną nie powoduje żadnego ryzyka wprowadzenia w błąd odnośnie do produktów objętych ChNP „Champagne”.
Wyrok ten organizacja zrzeszająca podmioty działające na rynku szampana zdecydowała się zaskarżyć do sądu okręgowego, który mając wątpliwości zawiesił postępowanie zwrócił się do TSUE z pytaniami prejudycjalnymi.
Po zapoznaniu się ze sprawą Trybunał stwierdził, że zakres ochrony prawnej chronionych nazw pochodzenia (ChNP) dotyczy zarówno towarów, jak usług wykorzystujących daną nazwę. W ocenie wystąpienia potencjalnego naruszenia chronionej nazwy kluczowe jest, czy dany towar albo usługa poprzez wykorzystanie danego stwierdzenia stwarza u przeciętnego konsumenta rynku UE (właściwie poinformowanego, dostatecznie uważnego i rozsądnego) wystarczająco bezpośredni i jednoznaczny związek między tą nazwą a chronioną nazwą pochodzenia. Nie jest przy tym konieczne, aby żywność, której nazwa jest chroniona i towar lub usługa objęte spornym oznaczeniem były identyczne lub podobne. Bowiem istnienie związku między ChNP a towarem lub usługą może być konsekwencją wykorzystania tej chronionej nazwy w nazwie towaru lub usługi, pokrewieństwa fonetycznego i wizualnego między tymi dwiema nazwami i wynikającego z niego podobieństwa, a nawet z
bliskości konceptualnej między ChNP a daną nazwą lub też z podobieństwa między produktami oznaczonymi tą samą ChNP a produktami lub usługami objętymi tą samą nazwą.
W Centrum Prawa Żywnościowego i Produktowego monitorujemy zmiany w prawie żywnościowym i ciekawe orzeczenia, aby dostarczać najaktualniejsze informacje. Jeżeli szukają Państwo wsparcia w działalności na rynku środków spożywczych zachęcamy do bezpośredniego kontaktu!
[1] https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf;jsessionid=6F64A18C8EA0632B1F6912A416FD308B?text=&docid=245745&pageIndex=0&doclang=PL&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=8107375
Artykuł Szampański wyrok TSUE pochodzi z serwisu Centrum Prawa Żywnościowego i Produktowego.
Źródło: Szampański wyrok TSUE
