Najsłodszy nektar zarezerwowany dla pszczół

Kwiaty zapylane przez pszczoły mają słodszy i gęstszy nektar, niż te, którymi interesują się motyle. Jest to związane z techniką, jaką owady stosują przy piciu nektaru – orzekli amerykańscy matematycy na podstawie zbudowanych przez nich modeli.Im słodszy nektar, tym gęstszy, a w takim przypadku metoda zanurzania przez pszczoły języka w cieczy najlepiej się sprawdza.
Badacze z Massachusetts Institute of Technology (MIT) stworzyli modele matematyczne, w których wzięli pod uwagę, jak zachowują się właściwości nektaru – lepkość i gęstość – wraz ze zmieniającym się stężeniem cukru. Mogli w ten sposób stwierdzić, jaka metoda picia nektaru jest najlepsza przy określonym poziomie cukru – podaje serwis BBC News.
Wiadomo było już wcześniej, że kwiaty zapylane przez pszczoły mają słodszy nektar, niż obiekty zainteresowania motyli, ale naukowcy nie byli pewni, dlaczego.
Motyle i ćmy piją nektar zasysając go przez wąską trąbkę, tymczasem pszczoły posługują się językiem, który mogą wsunąć do miodników roślin. W czasie pobierania nektaru istnieje niebezpieczeństwo, że owady zostaną zaatakowane, więc technika musi być jak najbardziej efektywna.
Słodszy nektar jest bardziej kaloryczny i zapewnia więcej energii, ale też jest trudniejszy do przetransportowania. Dlatego amator nektaru będzie szukał takiego o optymalnej koncentracji cukru, zapewniającego jak najwięcej energii i łatwo dostępnego.
Modele Amerykanów w zestawieniu z obserwacjami laboratoryjnymi wykazały, że idealne stężenie cukru w przypadku pszczół wynosi 50-60 proc., a w przypadku motyli – 30-40 proc. Wartości występujące w naturalnym środowisku są trochę niższe – 35 proc. dla pszczół i 20-25 proc. dla motyli.
Badacze uważają, że wynika to z tego, iż dla kwiatów korzystniej jest, jeśli owady zapylające nie do końca się najadają, bo istnieje szansa, że wrócą i zapylą przy okazji więcej roślin.
„Systemy biologiczne są zoptymalizowane, ale zewnętrzny obserwator nie zawsze wie, po co” – skomentował prof. John Bush z wydziału matematycznego MIT.
Z punktu widzenia roślin ważne jest, aby poszczególne owady odwiedzały właściwe kwiaty, co zwiększa prawdopodobieństwo zapylenia, a tym samym umożliwia zwieńczoną sukcesem reprodukcję. Może się niebawem okazać, że inne części roślin też są specjalnie przystosowane do tego, aby zwabić właściwe owady odpowiedzialne za zapylenie. Dla przykładu, naukowcy uważają, że wzory na kwiatach widoczne jedynie w ultrafiolecie mają za zadanie przyciągać pszczoły.
Wyniki eksperymentu posłużą za materiał do bardziej ogólnych badań nad napięciem powierzchniowym płynów. „Napięcie powierzchniowe jest szczególnie istotne w małej skali. Dla tworów mniejszych niż kropla jest ono ważniejsze niż grawitacja” – zapewnia prof. Bush.
Badanie jest częścią szerszego projektu kategoryzacji sposobów pobierania płynów w naturze. Wyniki opublikowano w magazynie „PNAS”. (PAP)