Zapylacze są podstawą egzystencji
Kampania „Ochrona roślin bezpieczna dla pszczół”
Kampania „Ochrona roślin bezpieczna dla pszczół” trwa od końca 2006 roku. Inicjatorem i głównym organizatorem akcji jest Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa Oddział Pszczelnictwa w Puławach. W ubiegłych latach działania podejmowane w ramach tej akcji koncentrowały się przede wszystkim na bezpośrednich kontaktach z producentami rolnymi i pszczelarzami poprzez organizację cyklicznych szkoleń i seminariów. Głównym ich celem była edukacja dotycząca roli i znaczenia pszczół oraz innych owadów zapylających dla prawidłowego rozwoju roślin, ich plonowania, a także znaczenia gospodarczego tych użytecznych owadów dla człowieka. Głównym jej przekazem było przekonywanie rolników do celowości stosowania bezpiecznych dla pszczół środków ochrony roślin.
W realizację projektu zaangażowały się Ośrodki Doradztwa Rolniczego z terenu całego kraju, które pomogły zorganizować szkolenia z rolnikami. Łącznie do akcji włączyło się aż 27 ODR-ów z całej Polski, w których przeprowadzono łącznie 120 wykładów. Trzeba przy tym nadmienić, że bez wsparcia sponsora byłoby to nie możliwe.
Z uwagi na szerokie zainteresowanie kampanią będzie ona kontynuowana także w 2008 roku. Efektem prowadzonych działań edukacyjnych jest wzrost powszechnej świadomości o roli i znaczeniu owadów zapylających w naszym ekosystemie. Świadectwem tego jest objęcie tegorocznej akcji patronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Mamy nadzieję, że zainteresowanie resortu rolnictwa nie tylko przyczyni się do podniesienia rangi i prestiżu działań Oddziału Pszczelnictwa ISK, ale pozwoli zainteresować problemem szersze rzesze naszego społeczeństwa, nie tylko rolników czy sadowników, których efekty pracy są bezpośrednio zależne od aktywności owadów pszczołowatych. Możliwość dotarcia do jak najszerszego kręgu odbiorców wydaje się potwierdzać zainteresowanie tą tematyką wielu mediów, nie tylko branżowych.
W bieżącym roku działania realizowane w ramach kampanii koncentrować się będą nie tylko na dotychczasowej tematyce, ale wskazywać będą także na korzyści ekonomiczne wynikające z działalności pszczół. Kontynuowana będzie akcja informacyjno – ulotkowo – poradnikowa w zakresie stosowania bezpiecznych dla pszczół środków ochrony roślin.
W tym celu Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa Oddział Pszczelnictwa w Puławach przygotował materiały informacyjne – plakaty, ulotki, broszury. Będą one nieodpłatnie dystrybuowane przez wybrane Ośrodki Doradztwa Rolniczego. Grupy docelowe to rolnicy, przede wszystkim producenci rzepaku oraz sadownicy i ogrodnicy. Materiały edukacyjne, poświęcone zagadnieniom bezpiecznego dla pszczół stosowania środków ochrony roślin przedstawiciele instytutu przekazywać będą także dystrybutorom i sprzedawcom środków ochrony roślin, którzy w bezpośrednim kontakcie ze swoimi klientami będą mogli w oparciu o zdobytą wiedzę prowadzić właściwe doradztwo w zakresie wyboru odpowiednich dla ich upraw i bezpiecznych dla pszczół środków ochrony roślin. Zostaną oni wyposażeni w broszury i materiały poradnikowe dla rolników, które będą dostępne w hurtowniach środków ochrony roślin i sklepach z artykułami rolniczymi i ogrodniczymi. Podstawowym celem tych działań jest utrwalenie w świadomości zarówno doradców, sprzedawców, jak i odbiorców środków ochrony roślin konieczności stosowania wyłącznie preparatów bezpiecznych dla pszczół – z zerowym okresem prewencji dla pszczół.
Największym zagrożeniem dla pszczół jest wykonywanie zabiegów owadobójczych. Do tej pory, podczas wykonywania oprysku insektycydem konieczne było przeniesienie uli lub ich zabezpieczenie przed wychodzeniem pszczół w trakcie i po zabiegu. Ale tego typu praktyki można, jeśli w ogóle, stosować przy wielkoareałowych uprawach. W ogródkach przydomowych, małych sadach, czy po prostu uprawie roślin doniczkowych na naszych balkonach, nie da się zastosować tej metody. Niedawno pojawiły się na rynku preparaty o nowoczesnej formulacji, które nie tylko są bezpieczne dla pszczół, ale także znoszą całkowicie okres prewencji przewidziany przy stosowaniu środków starej generacji. Stosowanie tych środków nie tylko eliminuje okres prewencji, preparat jest całkowicie bezpieczny nie tylko dla pszczołowatych, ale także i dla naturalnych drapieżców wielu groźnych szkodników różnych upraw, dlatego jest szczególnie przydatny w integrowanej ochronie roślin, która polega na ograniczeniu występowania gatunków szkodliwych owadów poniżej progu ich ekonomicznej szkodliwości, z zachowaniem bezpieczeństwa owadów pożytecznych. Działanie tych nowoczesnych preparatów jest natychmiastowe – szkodniki najpierw przestają żerować, chociaż możemy obserwować jeszcze przez jakiś czas ich przemieszczanie się w obrębie roślin, a potem giną. Substancja aktywna działa w momencie oprysku, ale wnika też do wnętrza rośliny, chroniąc każdą jej część jeszcze przez jakiś czas od momentu wykonania zabiegu – także w trakcie kolejnych nalotów szkodników. Preparaty te działają niezależnie od temperatury, co niewątpliwie ułatwia zaplanowanie i przeprowadzenie zabiegu. Zastosowanie nowych środków owadobójczych daje gwarancję, że zabieg przeciwko szkodnikom nie wpłynie na populację pszczół, ani na ich kondycję, a zapylenie odbędzie się w sposób prawidłowy. Sponsorem głównym akcji jest środek Mospilan 20 SP – bezpieczny dla pszczół, oferowany na polskim rynku przez firmę Sumi-Agro Poland, jego wyłącznego importera i dystrybutora.
Coraz większe zainteresowanie kwestią bezpieczeństwa owadów zapylających oraz uświadomienie płynących z tego korzyści – wzrost plonów, lepsza jakość produktów rolnych, a zatem zdrowsza żywność i czystsze środowisko, dają dobre rokowania na coraz powszechniejsze uwzględnienie tych zagadnień zarówno przez producentów, jak i odbiorców żywności.
Znaczenie pszczoły miodnej dla środowiska przyrodniczego i dla gospodarki człowieka jest ogromne. Trzeba żeby o tym wiedzieli nie tylko pszczelarze, ale całe społeczeństwo, by rozumiano potrzebę troski o te bezcenne owady.
Anna Rogowska
