Dobre praktyki w zakresie deklaracji wartości odżywczej
Wartość odżywcza żywności jest istotną informacją dla wielu konsumentów, ale nie każdy wie, że istnieją 3 metody określania tych danych na potrzeby deklaracji na etykiecie. Jak wynika z wymogów rozporządzenia nr 1169/2011 [1] (art. 31 ust. 4), wartości deklarowane w informacji o wartości odżywczej powinny być wartościami średnimi, które (odpowiednio dla danego przypadku) mogą być oparte na:
- analizie żywności dokonanej przez producenta;
- obliczeniu na podstawie znanych lub rzeczywistych wartości średnich użytych składników; lub
- obliczeniu na podstawie ogólnie dostępnych i zaakceptowanych danych.
W rozumieniu pkt 13 załącznika I do ww. rozporządzenia : „wartość średnia” oznacza wartość, która najlepiej określa ilość składnika odżywczego zawartego w danym środku spożywczym i uwzględnia sezonową zmienność, wzorce konsumpcji i inne czynniki, które mogą mieć wpływ na zmianę wartości rzeczywistej”. W praktyce oznacza to również, że wartości deklarowane nie powinny wykraczać poza dozwolone limity tolerancji (określone w Wytycznych KE w zakresie limitów tolerancji dla składników odżywczych wymienionych na etykiecie [2]).
To na podmiocie odpowiedzialnym za informacje na temat żywności spoczywa obowiązek ustalenia, który sposób wyznaczenia wartości odżywczej będzie najbardziej odpowiedni dla danego produktu. Kluczowe jest w tym przypadku, aby dana metoda zapewniała, że deklarowane wartości będą wartościami średnimi.
Przykładowo, dla produktów jednoskładnikowych lub składających się z wymieszanych kilku składników (np. musli) prawdopodobnie będzie można bazować na ogólnodostępnych danych (np. z oficjalnych tabel wartości odżywczej), danych o wartości odżywczej surowców zawartych w ich specyfikacjach lub dostarczonych przez dostawców tych surowców, ewentualnie wykonać pojedyncze badanie wartości odżywczej. Natomiast dla produktów charakteryzujących się dużą sezonową zmiennością pod względem wartości odżywczej, a także przetworzonych produktów wieloskładnikowych (szczególnie jeśli surowce dostarczają różni dostawcy), konieczne będzie przeprowadzenie kilku badań wartości odżywczej z różnych partii produkcyjnych, w różnych porach roku, aby wyznaczyć wartość średnią, która będzie deklarowana na etykiecie.
Podsumowując, przepisy prawa nie narzucają konkretnej częstotliwości wykonywania badań wartości odżywczej produktu. Ważne jest natomiast, żeby wartości deklarowane na podstawie wyników badań stanowiły wartości średnie, czyli takie, które najlepiej odzwierciedlają rzeczywistą ilość składnika odżywczego w danym środku spożywczym i które uwzględniają naturalną różnorodność środków spożywczych, wahania sezonowe, strukturę konsumpcji i inne czynniki mogące spowodować zmiany rzeczywistej wartości.
Jeśli mają Państwo wątpliwości związane z wyborem sposobu wyznaczenia wartości odżywczej lub z jej deklaracją na etykiecie – zachęcamy do kontaktu z nami!
[1] 1169/2011
[2] Wytyczne KE
Artykuł Dobre praktyki w zakresie deklaracji wartości odżywczej pochodzi z serwisu Centrum Prawa Żywnościowego i Produktowego.
Źródło: Dobre praktyki w zakresie deklaracji wartości odżywczej
