Pozwy zbiorowe a ochrona zdrowia konsumentów (nie tylko) żywności
W rubryce Temat miesiąca na stronie Centrum Prawa Żywnościowego (www.food-law.pl) zamieściliśmy przygotowaną przez nas analizę zagrożeń i korzyści, jakie mogą wynikać dla przedsiębiorców branży żywnościowej z ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Zdecydowaliśmy się ustanowić ten temat tematem miesiąca z uwagi na to, że instytucja pozwów zbiorowych jest zupełną nowością w polskim porządku prawnym i budzi ożywione zainteresowanie zarówno konsumentów jak i przedsiębiorców.
Mimo, że ustawa obowiązuje dopiero od miesiąca, pojawiły się już na jej temat liczne komentarze. Dziwi nas jednak fakt, że prawie żaden z komentatorów nie porusza zagadnienia, które ma bardzo istotne znaczenie z punktu widzenia stosowania ustawy w praktyce, a które jest – w naszej opinii – dość dyskusyjne. Chodzi mianowicie o możliwość dochodzenia w postępowaniu zbiorowym roszczeń o ochronę zdrowia. Zwracaliśmy uwagę na ten problem w cytowanej wyżej analizie, jednakże z uwagi na doniosłość tego zagadnienia i związane z nim wątpliwości warto przedstawić go również w tym miejscu, zachęcając jednocześnie Czytelników do przyłączenia się do dyskusji na ten temat.
Art. 1 ust. 2 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym stanowi, że ma ona „zastosowanie w sprawach o roszczenia o ochronę konsumentów, z tytułu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny oraz z tytułu czynów niedozwolonych, z wyjątkiem roszczeń o ochronę dóbr osobistych”. Językowa wykładnia tego przepisu wskazywałaby zatem, że spod zakresu ustawy wyłączone zostały roszczenia dotyczące dóbr osobistych, a więc także i zdrowia (por. art. 23 kodeksu cywilnego). Redakcja tego przepisu wskazywałaby ponadto, że wyłączenie to odnosi się do wszystkich wskazanych w tym przepisie reżimów odpowiedzialności. Potwierdza to uzasadnienie do poprawek zgłoszonych przez Senat w trakcie prac nad ustawą, w którym stwierdza się, że poprawka proponująca powyższe brzmienie art. 1 ust. 2 ustawy „dodaje regulację ograniczającą jej zakres przedmiotowy do spraw o roszczenia:
- o ochronę konsumentów,
- z tytułu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny,
- z tytułu czynów niedozwolonych,
a także wprowadza wyjątek odnośnie do tego zakresu, wyłączający możliwość dochodzenia w postępowaniu grupowym roszczeń o ochronę dóbr osobistych”.
Czy w tym świetle można przyjąć, że możliwe są pozwy grupowe, w których powodowie dochodzą roszczeń z tytułu uszczerbku na zdrowiu? Jak wynika z doniesień prasowych pierwszy tego rodzaju pozew został już przygotowany. Mowa tu o pozwie pacjentów zarażonych wirusem żółtaczki HCV, którzy domagają się od Skarbu Państwa po 200 tys. zł odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu spowodowany podaniem im zanieczyszczonych preparatów. Czy zasadne byłoby rozpatrywanie tego pozwu przez sąd w ramach postępowania grupowego? Kwestia ta jest co najmniej wątpliwa.
Źródło: Pozwy zbiorowe a ochrona zdrowia konsumentów (nie tylko) żywności
