Nasza kolejna wygrana przed NSA! Fałszowanie piwa/miejsce pochodzenia

W dniu 19 maja 2022 r. wydany został kolejny wyrok NSA korzystny dla naszego klienta. Toczące się kilka lat postępowanie dotyczyło nałożenia przez WIJHARS, a następnie GIJHARS kary pieniężnej za wprowadzenie do obrotu piw, które zostały uznane za zafałszowane. Organy kontroli stwierdziły, że oznakowanie piw sugeruje, iż miejscem ich pochodzenia są Bieszczady. Na tej podstawie uznały, że są to produkty zafałszowane. WSA podzielił opisane wyżej stanowisko i utrzymał decyzję w mocy.

W imieniu naszego klienta sporządziliśmy i wnieśliśmy skargę kasacyjną do NSA. Dopiero NSA przychylił się do naszego stanowiska i stwierdził, że uznanie zakwestionowanych piw za produkty zafałszowane jest nieprawidłowe. NSA wskazał, że art. 10 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych¹ wymienia dwie przesłanki dla uznania środków spożywczych za zafałszowane:

niezgodność składu produktu z przepisami dotyczącymi jakości handlowej albo
zmianę produktu, w tym zmianę oznakowania mające na celu ukrycie jego rzeczywistego składu lub innych właściwości, jeżeli w istotny sposób naruszają interesy konsumentów finalnych.

Co do drugiej przesłanki doprecyzowane zostało (w art. 10 pkt 3 lit. a-c ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych) o jakie przykładowe zmiany chodzi. Pod lit. c wskazano, że zmiany produktu dotyczą w szczególności niezgodnych z prawdą danych w zakresie składu, pochodzenia, terminu przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości, zawartości netto lub klasy jakości handlowej.

W uzasadnieniu wyroku NSA stwierdził, że „skład kwestionowanych produktów nie budził zastrzeżeń organów (przesłanka pierwsza) […] nadto nie zostało ustalone, iżby miały miejsce zmiany tych produktów, bądź zmiany ich oznakowania, mające na celu ukrycie ich rzeczywistego składu, bądź ich innych właściwości (przesłanka druga).”

Co więcej, na kontretykiecie piw znajdowała się informacja o rzeczywistym miejscu produkcji. Tym samym, nie można uznać, że w oznakowaniu podane zostały niezgodne z prawdą dane dotyczące pochodzenia produktu. NSA zwrócił także uwagę, że w przypadku przesłanki zmiany produktu konieczne jest wystąpienie naruszenia interesów konsumentów w sposób istotny. W przypadku piw okoliczność ta nie wystąpiła – konsument otrzymał bowiem pełnowartościowe piwo.

Omawiany wyrok NSA ma szczególne znaczenie w kontekście kwalifikacji środków spożywczych jako zafałszowane. Aktualnie, organy kontroli często niesłusznie przyjmują taką kwalifikacje i nakładają na przedsiębiorców kary pieniężne, pomimo, że nie zostały spełnione określone w ustawie przesłanki. Jak widać na przykładzie powyższej sprawy, decyzje organów mogą podlegać uchyleniu (niestety czasami dopiero na etapie postępowania przed NSA). W wielu przypadkach warto więc podejmować próby zmierzające do ich uchylenia. Wyrok NSA jest ostateczny i nie podlega zaskarżeniu (organ nie może jej zaskarżyć, a więc sprawa została zakończona).